Παρασκευή 4 Ιανουαρίου 2013

Σπιτικό ψωμί

       Δεν υπάρχουν ωραιότερες αναμνήσεις, για όσους από εμάς έτυχε να μεγαλώσουμε σε χωριό. Γέννημα θρέμμα Αθηναίος, οι μόνες αναμνήσεις από χωριό..., ήταν οι διακοπές μου στη Τρίπολη από μικρό παιδί, (από όπου ήταν και η καταγωγή της μητέρας μου) και στη Μάνη. Χριστούγεννα, Πάσχα και Καλοκαίρια, οι διακοπές μας ήταν στα δύο αυτά μέρη της Ελλάδας, κατά κύριο λόγο.
       Στα χρόνια λοιπόν της αθωότητας, στα παιδικά μου χρόνια, θυμάμαι τη θεία μου (αδελφή της μητέρας μου), ξέρετε..., τις γυναίκες εκείνες στα χωριά, με την μαντήλα -τσεμπέρι το έλεγαν- στο κεφάλι, να σηκώνεται χαράματα, να αναπιάνει το προζύμι και να ζυμώνει ψωμί, αρκετά καρβέλια κάθε φορά, τα οποία βέβαια τα έψηνε στο ξυλόφουρνο που είχε, μιας και τότε..., δεν υπήρχε ρεύμα σε πολλά χωριά της Πατρίδας μας.



       Εκεί λοιπόν, σε ένα χωριό στον κάμπο, λίγα χιλιόμετρα έξω από την Τρίπολη, γεύτηκα το ωραιότερο    ψωμί της ζωής μου. Υπέροχο, γευστικό, "γεμάτο" όπως το έλεγαν, το οποίο σπάνια συναντούσες σε κάποιο φούρνο της Πρωτεύουσας. Ψωμί, που κρατούσε αρκετές μέρες χωρίς να χαλάει. Ιδίως, όταν μας έκοβαν φέτες και τις έψηναν στη στόφα (το Χειμώνα), ξεροψημένες, με λίγο λάδι πάνω, αλάτι κι ένα κομμάτι τυρί, ήταν ένα υπέροχο και χορταστικό δεκατιανό, που μας ξετρέλαινε.
       Τα χρόνια πέρασαν, το ηλεκτρικό ρεύμα έφτασε και στα χωριά, οι φούρνοι και τα πρατήρια άρτου γέμισαν κάθε γωνιά και οι γυναίκες άρχισαν σιγά-σιγά να αγοράζουν έτοιμο ψωμί, οι ξυλόφουρνοι παροπλίστηκαν και όλη αυτή η ομορφιά χάθηκε. Σπάνια συναντάς σήμερα, ίσως σε κάποια ορεινά χωριά, γυναίκες μεγάλης ηλικίας σήμερα, με αντοχή και μεράκι, να ζυμώνουν και να ψήνουν ψωμί στον ξυλόφουρνο.
       Μεγαλώνοντας τα παιδιά μου σε ένα προάστιο της Αθήνας, λυπούμενος που δεν έχουν την τύχη να γευτούν αυτό το σπιτικό, χωριάτικο ψωμί, αποφάσισα να τους φτιάξω εγώ, σπιτικό ψωμί, όχι βέβαια σε φούρνο με ξύλα, αλλά με δικά μου υλικά, και να το ψήσω στο φούρνο της κουζίνας. Το ψωμί βέβαια δεν είναι με προζύμι,-αυτό θα το επιχειρήσω σύντομα-, αλλά η διαφορά που κατάλαβαν τα παιδιά μου από το ψωμί του φούρνου της γειτονιάς, ήταν μεγάλη.
       Πάμε λοιπόν να φτιάξουμε σπιτικό ψωμί.

ΥΛΙΚΑ:
1 κιλό αλεύρι για όλες τις χρήσεις
2 φακ. ξηρή μαγιά
2 κ.γ. αλάτι
1 κ.γ ζάχαρη
4 κ.σ λάδι
600gr χλιαρό νερό.
Γλυκάνισο (προαιρετικά)
Σουσάμι (προαιρετικά)

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ:
Σε μια λεκάνη, διαλύουμε τη μαγιά στο χλιαρό νερό, προσθέτοντας το λάδι και τη ζάχαρη. ανακατεύουμε καλά κι αφήνουμε τη μαγιά να ενεργοποιηθεί για 10 λεπτά, σκεπάζοντας με μία καθαρή πετσέτα. Κοσκινίζουμε το αλεύρι σε  ένα μεγάλο μπολ και προσθέτουμε το αλάτι και το γλυκάνισο (προαιρετικά, για όσους τους αρέσει το ψωμί με γλυκάνισο).


          
 Όταν ενεργοποιηθεί η μαγιά, ρίχνουμε το μείγμα αλεύρι-αλάτι κι αρχίζουμε να ζυμώνουμε καλά, για περίπου 10 λεπτά.

                                                   

 Μόλις η ζύμη μας είναι έτοιμη, την αφήνουμε σε ζεστό μέρος, σκεπασμένη με πετσέτα και την αφήνουμε να φουσκώσει για μία ώρα περίπου. Στη συνέχεια, ζυμώνουμε πάλι τη ζύμη μας για 5 λεπτά, την χωρίζουμε σε 2-3 ίσα μέρη, πλάθουμε μακρόστενες φρατζόλες ή καρβέλια και τα τοποθετούμε σε λαδομένες φόρμες (συνήθως μακρόστενες φόρμες, που χρησιμοποιούμε για κέϊκ, ή στρογγυλά ταψάκια αν θέλουμε να φτιάξουμε καρβέλια, ή μαργαρίτα). Πασπαλίζουμε με σουσάμι ή με λίγο αλεύρι.

                    

Τα σκεπάζουμε με πετσέτα και τα αφήνουμε να φουσκώσουν για 1 ώρα ακόμα.

                               

Τοποθετούμε τις φόρμες με τα ψωμιά σε προθερμασμένο φούρνο (180 οC) και ψήνουμε για 50 λεπτά περίπου. (Ανάλογα με τον φούρνο, ελέγχουμε το χρόνο μας).
Όταν τα ψωμιά μας είναι έτοιμα, τα ξεφορμάρουμε και τα τοποθετούμε σε μία σχάρα για να κρυώσουν.

                             


Καλή επιτυχία!!!



Πέμπτη 3 Ιανουαρίου 2013

"Τραβηχτές" Μανιάτικες

Φίλες και φίλοι μου Χρόνια πολλά κι ευτυχισμένη η Νέα Χρονιά.
Εύχομαι, οι επιθυμίες και οι προσδοκίες όλων μας, να πραγματοποιηθούν μέσα στη Χρονιά που μόλις ξεκίνησε.
   
       Με Μανιάτικη καταγωγή, δεν είναι δυνατόν να μην λατρεύω τις "τραβηχτές". Ζεστές, σχεδόν καυτές, όπως έβγαιναν από το τηγάνι, να χοροπηδάνε από το ένα χέρι μου στο άλλο, με μία ενδιάμεση στάση... στα παιδικά μου χείλη για μία δαγκωνιά, προκαλούσα το χαμόγελο της γιαγιάς μου και των θειάδων μου όταν έφτιαχναν τραβηχτές. Το ίδιο βέβαια γινόταν και με τον μικρότερό μου αδελφό και με τα ξαδέλφια μας. Ήταν ένα απίστευτα όμορφο θέαμα, να βλέπεις 5-6 πιτσιρίκια να περιμένουν στη σειρά να βγει η επόμενη πίτα και να την αρπάξει ο επόμενος στη σειρά, μέσα από την πιατέλα που τις τοποθετούσαν για να κρυώσουν.
      Τα χρόνια πέρασαν, οι αναμνήσεις εκείνης της εποχής, έμειναν βαθιά χαραγμένες στο μυαλό και στην καρδιά όλων μας. Η ιστορία όμως, πάντα επαναλαμβάνεται...!!!  Σήμερα, το χαμόγελο είναι στα δικά μου χείλη, βλέποντας τους γιους μου, τους φίλους τους και τα ανήψια μου, να κάνουν αυτό ακριβώς που κάναμε κι εμείς πριν από μερικές δεκαετίες: να τις παίρνουν μέσα από την πιατέλα ζεστές, μόλις που τις έχω βγάλει από το τηγάνι και να τις καταβροχθίζουν με λαχτάρα. Είτε σκέτες, είτε με ένα κομμάτι γραβιέρα στο άλλο χέρι τους, είναι ένα υπέροχο θέαμα. Βέβαια, αυτό μέχρι να βγουν και τα μπιφτέκια από τη φωτιά και να ετοιμαστούν και τα υπόλοιπα υλικά (ντομάτες και κρεμμύδια κομμένα σε λεπτές ροδέλες, τραγανές, τηγανιτές πατάτες, σπιτικό τζατζίκι) και να αρχίσουν να φτιάχνουν τα δικά τους σουβλάκια. Η ίδια βέβαια απόλαυση είναι και για εμάς τους μεγαλύτερους, είτε το Καλοκαίρι συνοδευόμενα από μία παγωμένη μπύρα, είτε το Χειμώνα, με τη συνοδεία ενός καλού κρασιού, -κατά προτίμηση χύμα, κι ακόμα καλύτερα, σπιτικό.
      Στους δύσκολους λοιπόν καιρούς που ζούμε κι επειδή το σουβλάκι το λατρεύουν όλοι, μικροί και μεγάλοι, πιστέψτε με, αξίζει τον κόπο να προσφέρουμε στα παιδιά μας αλλά και στους εαυτούς μας αυτή την απόλαυση, με δικά μας, αγνά υλικά. Πάμε λοιπόν να φτιάξουμε "τραβηχτές".

ΥΛΙΚΑ:
1 κιλό αλεύρι για όλες τις χρήσεις κοσκινισμένο.
2 φακελ. ξηρή μαγιά
2 κ.γ αλάτι
1 κ.γ ζάχαρη
500 ml χλιαρό νερό περίπου
5 κ.σ  ελαιόλαδο

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ:
Σε μία λεκάνη, ρίχνουμε τη μαγιά, τη ζάχαρη, το λάδι και το χλιαρό νερό. Ανακατεύουμε τα υλικά μας και τα αφήνουμε για 10-15 λεπτά, σε ζεστό μέρος, σκεπασμένα με μια πετσέτα, για να ενεργοποιηθεί η μαγιά.
Σε μία άλλη λεκάνη, κοσκινίζουμε το αλεύρι και προσθέτουμε και το αλάτι.
Όταν ενεργοποιηθεί το μείγμα με τη μαγιά, προσθέτουμε σιγά-σιγά και το αλεύρι κι ανακατεύουμε. Ζυμώνουμε καλά, για περίπου 10 λεπτά, μέχρι να έχουμε μία λεία ζύμη, που να μην κολλάει στα χέρια μας. Την αφήνουμε σε ζεστό μέρος σκεπασμένη με μία πετσέτα, για 1-1.1/2 ώρα περίπου, μέχρι να διπλασιαστεί σε όγκο.
Βάζουμε σε ένα τηγάνι αρκετό ελαιόλαδο και το αφήνουμε να κάψει (όχι να καπνίσει). Σε ένα μικρό μπολ, βάζουμε λίγο λάδι.
Παίρνουμε μικρά μπαλάκια ζύμης, στο μέγεθος ενός μανταρινιού, λαδώνουμε τα χέρια μας και ανοίγουμε μικρές πίτες, τραβώντας περιμετρικά το ζυμάρι μας (γι αυτό και τις ονομάζουμε "τραβηχτές"), φτιάχνοντας στρογγυλές, ή οβάλ πίτες. Τις ρίχνουμε στο τηγάνι και μόλις ροδίσουν ελαφρά και από τις δύο πλευρές, τις βγάζουμε και τις τοποθετούμε σε μία πιατέλα με απορροφητικό χαρτί να στραγγίξουν.
Όταν ετοιμαστούν και τα υπόλοιπα υλικά, γεμίζουμε τις πίτες κι απολαμβάνουμε, σπιτικό, γευστικό σουβλάκι, με αγνά υλικά.

Tips:  Οι πίτες μπορούν να συνοδευτούν άριστα με ένα κομμάτι τυρί (γραβιέρα, κεφαλοτύρι) -όπως σερβίρεται ακόμα και σήμερα σε αρκετά καφενεία σαν πρωινό, στο πανέμορφο Γύθειο-, ή με μέλι, ή με πραλίνα φουντουκιού (μερέντα), όπως αρέσει να τις τρώνε πολλές φορές και τα παιδιά μου.




Καλή επιτυχία!!!